Μαζοκοπάκη Κ, Καστανάκη Α: "Γνωριμία με τα γκράφιτι" : Σενάριο διδασκαλίας για τη Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

1.     Ταυτότητα

1  1. Τίτλος: Γνωριμία με τα γκράφιτι

1  2. Δημιουργοί: Αλεξία Καστανάκη και Κατερίνα Μαζοκοπάκη

1  3.  Εφαρμογή ή πρόταση: Το  συγκεκριμένο σενάριο αποτελεί πρόταση και δεν έχει εφαρμοστεί στην  τάξη.

1  4.  Διδακτικό Αντικείμενο – Ενότητα: Ν. Γλώσσα, 7^η ενότητα: Τέχνη, Μια γλώσσα για όλους, σε όλες τις εποχές.

1  5.  Τάξη: Γ΄ Γυμνασίου

1  6.  Χρονική Διάρκεια: 8 διδακτικές ώρες

1 7.  Προϋποθέσεις υλοποίησης: εξοικείωση των μαθητών με την αναζήτηση/πλοήγηση  στο διαδίκτυο και τη δημιουργία παρουσιάσεων. Απαιτείται επίσης εξοικείωση των μαθητών με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο εργασίας.

2. Σύντομη περιγραφή

        Τα παιδιά κατά ομάδες σε μια πρώτη φάση αναζητούν πληροφορίες στο διαδίκτυο για τα γκράφιτι και πραγματοποιούν διερεύνηση του θέματος σε διάφορες πτυχές του  με παράλληλη κριτική θεώρηση και αξιολόγηση των πηγών – ιστοσελίδων από τις οποίες αντλούν το υλικό τους και της οπτικής γωνίας που αυτές προβάλλουν. Σε μια δεύτερη φάση τοποθετούνται απέναντι στο θέμα, συνθέτοντας κείμενα επιχειρηματολογίας σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο.

3.     Σκεπτικό και Στόχοι

Τα γκράφιτι αποτελούν μια μορφή έκφρασης των νέων η οποία μπορεί να πάρει πολλές και διαφορετικές μορφές και αντιμετωπίζεται από την κοινωνία με διαφορετικούς τρόπους: ως μια καλλιτεχνική δημιουργία που εκφράζει συγκεκριμένη ιδεολογία για την κοινωνική-πολιτική-πολιτιστική πραγματικότητα ή ως μια παραβατική και «απρόσκλητη» πρακτική που προκαλεί με το περιεχόμενό της και παραβιάζει τον ιδιωτικό ή δημόσιο χώρο.

Πέρα όμως από τους ορισμούς που μπορούμε να τους δώσουμε, τα γκράφιτι είναι μέρος της καθημερινής πραγματικότητας των μαθητών μας αν λάβουμε υπ’ όψη μας την εξωτερική εικόνα των περισσότερων σύγχρονων σχολείων της χώρας μας. Τα περισσότερα παιδιά, αν όχι όλα, είναι ήδη εξοικειωμένα με τους κώδικες και την αισθητική της συγκεκριμένης δημιουργίας. Κάποιοι μάλιστα από τους μαθητές μας μπορεί ήδη να είναι δημιουργοί γκράφιτι.

Σκοπός του σεναρίου είναι οι μαθητές να προβληματιστούν για το θέμα, να πληροφορηθούν για τις μορφές που μπορούν να πάρουν τα γκράφιτι και τα χαρακτηριστικά τους, συσχετίζοντάς τα με την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της εποχής  και κυρίως να προσεγγίσουν με κριτικό τρόπο τις διαφορετικές απόψεις – στάσεις απέναντι στη νεανική αυτή μορφή έκφρασης του δρόμου.

Η κριτική αυτή προσέγγιση θα τους βοηθήσει να διαμορφώσουν τη δική τους άποψη για το ζήτημα αυτό: Τι είναι τελικά τα γκράφιτι; Παιχνίδι; Τέχνη; Επανάσταση; Κραυγή διαμαρτυρίας; Παραβατική ενέργεια; Λίγο απ’ όλα;

 Επίσης επιδιώκεται οι μαθητές να τοποθετηθούν αιτιολογημένα απέναντι στο θέμα και  να οργανώσουν κείμενα επιχειρηματολογίας σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο για να τα παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους.

Ειδικότεροι στόχοι

Οι μαθητές επιδιώκεται:

Α. Γνώσεις για τη Γλώσσα:

ü     Να γνωρίσουν τα γκράφιτι ως ένα διαφορετικό κώδικα έκφρασης και επικοινωνίας.

ü    Να εξοικειωθούν με την πολυτροπικότητα και τον ιδιαίτερο τρόπο χρήσης της γλώσσας που χαρακτηρίζει τα γκράφιτι.

ü   Να αντιληφθούν το φαινόμενο της δημιουργίας μιας νέας λέξης ή μιας νέας σημασίας σε συνάρτηση με τα υλικά – κοινωνικά – πολιτικά δεδομένα κάθε εποχής, καθώς και το φαινόμενο του «δανεισμού» και τις πραγματικές του διαστάσεις (η περίπτωση της λέξης «γκράφιτι»).

ü   Να οργανώσουν κείμενα επιχειρηματολογίας με βάση τη σύγκλιση των απόψεών τους και να ασκηθούν στην αιτιολόγηση των απόψεών τους.

Β. Γνώσεις για τον Κόσμο:

ü   Να προβληματιστούν και να συζητήσουν γύρω από τα γκράφιτι και να συνειδητοποιήσουν τη σημασία τους στη ζωή όλων των ανθρώπων.

ü   Να ανακαλύψουν τα κοινωνικά νοήματα και την ιδεολογία που προβάλλεται μέσω των γκράφιτι και να συνδυάσουν την πρακτική τους με τη δημιουργία κοινωνικών και πολιτισμικών ταυτοτήτων.

ü   Να κατανοήσουν τη νομοτέλεια – ή «παθολογία» - που διέπει τις κοινωνικές διεργασίες και αλλαγές, καθώς και τις ανθρώπινες σχέσεις  (δράση à αντίδραση, αιτία à αποτέλεσμα)

ü   Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία του διαλόγου, της αλληλοκατανόησης, της αλληλεγγύης σε κάθε περίπτωση διαφοράς, σύγκρουσης απόψεων ή συμφερόντων μεταξύ ατόμων και ομάδων.

Γ. Γραμματισμοί

ü  Αναγνωριστικός: Ανάπτυξη ικανότητας ανάγνωσης διαφορετικών τρόπων σημείωσης (γλώσσα και εικόνα των γκράφιτι).

ü  Πληροφορικός-Λειτουργικός: Ανάπτυξη δεξιοτήτων αναζήτησης και αξιολόγησης της πληροφορίας. Δημιουργία παρουσίασης.

ü  Κριτικός: Ανακάλυψη της ιδεολογίας που υπάρχει πίσω από τα γκράφιτι και της πραγματικότητας που προβάλλουν. Ανακάλυψη της ιδεολογίας και του κοινωνικού-πολιτισμικού χρωματισμού των ιστοσελίδων-πηγών αναφορικά με το θέμα.

4.     Λεπτομερής παρουσίαση της πρότασης

Αφετηρία: Σε πρώτη φάση, προκειμένου να επιχειρηθεί ένας ορισμός της έννοιας του γκράφιτι, θα αξιοποιηθούν οι ήδη υπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες των μαθητών. Ως αφόρμηση μπορούν να χρησιμοποιηθούν ερωτήσεις του τύπου:

-       -   Σχεδιάζετε γκράφιτι;

-       -  Τι εικόνες σχεδιάζετε;

-       -  Πού τις σχεδιάζετε;

-       -  Τι μηνύματα θέλετε να περάσετε;

-       -   Περιγράψτε την εμπειρία της δημιουργίας γκράφιτι. Ποια είναι τα συναισθήματά σας ;

Σύνδεση με το ΑΠ: Η επιλογή του θέματος αντλήθηκε από το Δ΄ μέρος Παραγωγή λόγου-Διαθεματική εργασία της  7^ης Ενότητας της Νεοελληνικής Γλώσσας και οι στόχοι που τέθηκαν είναι εναρμονισμένοι με τους στόχους του Ενιαίου Πλαισίου Προγράμματος Σπουδών, το οποίο, ανάμεσα στα άλλα,  προβλέπει την άσκηση των μαθητών στην αναζήτηση των πληροφοριών στο διαδίκτυο και στην αξιοποίησή τους προκειμένου να διατυπώσουν αιτιολογημένα τις απόψεις τους πάνω στο θέμα (βιβλίο εκπαιδευτικού, σελ. 85-89).

Ενδεικτική κατανομή του χρόνου

A’ Φάση - Αναζήτηση της ετυμολογίας-σημασίας της λέξης (1η διδακτική ώρα): Οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες των 2-3 ατόμων, στο εργαστήριο πληροφορικής, θα αναζητήσουν τον όρο  «γκράφιτι» στο ηλεκτρονικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Τριανταφυλλίδη)  της Πύλης για την ελληνική γλώσσα, καθώς και την προέλευση-ετυμολογία του. Τα αποτελέσματα αυτής της πρώτης φάσης διερεύνησης θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν στην ολομέλεια της τάξης.

 Β΄ Φάση – Διερεύνηση επί μέρους θεμάτων: (2η -3η ώρα):  Σε δεύτερη φάση οι ομάδες , στο εργαστήριο πληροφορικής, θα δραστηριοποιηθούν στα επί μέρους θέματα που θα τους δοθούν με τα φύλλα εργασίας. Αξιοποιώντας την ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο, θα δημιουργήσουν παρουσιάσεις στις οποίες θα εντάξουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους, συνδυάζοντας τα με τις κατάλληλες εικόνες ή και την κατάλληλη μουσική. Τα προϊόντα αυτά της εργασίας τους, και πάλι θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν στην ολομέλεια της τάξης. Το πιθανότερο είναι ότι θα χρειαστούν 2 επί πλέον διδακτικές ώρες για την παρουσίαση – συζήτηση των εργασιών στην ολομέλεια (4η- 5η ώρα), ενώ μάλλον θα είναι αναγκαίος και εξωδιδακτικός χρόνος για την προετοιμασία – οργάνωση της κάθε παρουσίασης.

Γ΄ Φάση  - Παραγωγή γραπτού λόγου (6η ώρα): Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει τη σύνταξη ενός κειμένου Word σε επικοινωνιακό πλαίσιο  (διάλογος, ανοιχτή επιστολή, ανακοίνωση- πρόσκληση σε συζήτηση) που θα περιλαμβάνει τις απόψεις και τα επιχειρήματα μιας ομάδας ανθρώπων με ορισμένη οπτική γωνία ως προς το θέμα των γκράφιτι (σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση που δίνει το σχολικό εγχειρίδιο, σ. 129, «Ακούω και μιλώ», 1.γ.).  Τα κείμενα των ομάδων θα παρουσιαστούν στην αίθουσα διδασκαλίας στον διαδραστικό πίνακα και θα ακολουθήσει συζήτηση (7η - 8η ώρα).

Ρόλος του διδάσκοντος: Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι καθοδηγητικός – υποστηρικτικός καθ’ όλη τη διαδικασία διερεύνησης και συντονιστικός με διακριτικό τρόπο κατά την παρουσίαση των εργασιών στην ολομέλεια, τροφοδοτώντας τον διάλογο με τις κατάλληλες ερωτήσεις.

Ρόλοι-ταυτότητες των μαθητών: Οι μαθητές αυτενεργούν και προχωρούν σε παραγωγή  λόγου ως εγγράμματα σκεπτόμενα υποκείμενα· λειτουργούν ταυτόχρονα ως άτομα και ως μέλη ομάδας, που συνεργάζονται και παράγουν κείμενα κλασικής μορφής αλλά και πολυτροπικά. Η παραγωγή αυτών των κειμένων γίνεται σε συνθήκες «ανάδρασης». Οι σκέψεις του κάθε μαθητή προκαλούν ή ανατροφοδοτούν τις σκέψεις των υπολοίπων μαθητών της ομάδας. Τα προϊόντα της κάθε ομαδικής εργασίας  παρουσιάζονται στην κοινότητα της τάξης και οι μαθητές λειτουργούν μέσα σε γόνιμες συνθήκες αλληλεπίδρασης και δημιουργικής ανταλλαγής απόψεων.

Εργαλεία-Πηγές που θα χρησιμοποιηθούν, Μέθοδος και μέσα διδασκαλίας (τεχνολογίες):

-        Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα: Ηλεκτρονικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας, Σώματα (νεοελληνικών)  κειμένων

-        Διαδίκτυο – μηχανές αναζήτησης.

        Ως μέσο διερεύνησης επιλέχθηκε το διαδίκτυο που επιτρέπει τη αναζήτηση, τη συλλογή και τη σύνθεση πληροφοριών πάνω στο θέμα. Επειδή ο σκοπός μας είναι να ωθήσουμε τα παιδιά στην κριτική ανάγνωση και αξιολόγηση της πληροφορίας καθώς και στην ανακάλυψη της ιδεολογίας- στάσης που υπάρχει πίσω απ’ αυτήν, επιλέχθηκε η ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο.

       Ως μέθοδος διδασκαλίας προτείνεται η ομαδοσυνεργατική μέθοδος, όπου τα παιδιά χωρισμένα σε ομάδες διερευνούν, συζητούν, ανασυνθέτουν με κριτικό τρόπο τις πληροφορίες, καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους και τις παρουσιάζουν στην ολομέλεια της τάξης. Η συνεργατική μάθηση ενισχύεται με την κοινωνική αλληλεπίδραση που ενθαρρύνεται με τον τρόπο αυτό.

 Το Θεωρητικό Πλαίσιο:   

Το σενάριο διέπεται από τις θεωρίες του εποικοδομισμού και της ανακαλυπτικής μάθησης, όπου ο μαθητής ερευνά και κατασκευάζει μόνος του τη μάθηση, ερχόμενος αντιμέτωπος με προβλήματα τα οποία πρέπει να επιλύσει. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι υποστηρικτικός και εμψυχωτικός κατά τη διάρκεια της προσπάθειας του μαθητή.

      Ως προς τη διδασκαλία της γλώσσας αξιοποιείται η γλωσσοδιδακτική προσέγγιση με βάση τα κειμενικά είδη και τους διάφορους τρόπους σημείωσης που αυτά περιλαμβάνουν, με στόχο την ενίσχυση της επικοινωνιακής ικανότητας των παιδιών. Η γλώσσα και τα διάφορα κειμενικά είδη (εδώ τα πολυτροπικά γκράφιτι), όμως,  εξετάζονται όχι μόνο ως μέσα που αντανακλούν την πραγματικότητα, αλλά και ως μέσα που την δημιουργούν. Από την άποψη αυτή αξιοποιείται περισσότερο η διδακτική αντίληψη του κριτικού γραμματισμού στη γλώσσα, καθώς οι γνώσεις για τη γλώσσα τίθενται στην υπηρεσία της κριτικής ανάγνωσης της σύνθετης κειμενικής πραγματικότητας που δεν είναι ουδέτερη: κριτική αντιμετώπιση των γκράφιτι, κριτική προσέγγιση-ανάγνωση ιστοσελίδων, άρθρων, μελετών για τα γκράφιτι.

5. 5. Φύλλα εργασίας

Α΄ ΦΑΣΗ – Αναζήτηση της ετυμολογίας-σημασίας της λέξης:

Φύλλο εργασίας  (όλες οι ομάδες)

Αναζητήστε τη λέξη «γκράφιτι» στις παρακάτω διευθύνσεις και σημειώστε τις κυριότερες πληροφορίες που θα βρείτε σχετικά με τη σημασία της.

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BA%CF%81%CE%AC%CF%86%CE%B9%CF%84%CE%B9

Στην τελευταία ιστοσελίδα (Wikipedia) αναφέρεται ότι η λέξη «γκράφιτι» είναι αντιδάνειο. Χρησιμοποιήστε τον εκεί σύνδεσμο ή μεταβείτε στην ακόλουθη ιστοσελίδα για να μάθετε τι σημαίνει αυτό.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B4%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%BF

Στο λήμμα «γκράφιτι» της Wikipedia, στην Ιστορική Προέλευση, αναφέρεται ο σχετικός όρος graffito(αρχαιολογία). Αναζητήστε τον με τον σύνδεσμο ή μεταβείτε στην ακόλουθη διεύθυνση για να δείτε τη σημασία του.

http://el.wikipedia.org/wiki/Graffito_(%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1)

-        Αφού κρατήσετε σημειώσεις για τα παραπάνω ζητούμενα, να δημιουργήσετε ένα μικρό κείμενο Word σαν λήμμα λεξικού, στο οποίο θα παρουσιάζετε τη σημασία και την ετυμολογία της λέξης γκράφιτι. Τα προϊόντα αυτής της εισαγωγικής εργασίας θα παρουσιαστούν στην ολομέλεια της τάξης.

Β΄ ΦΑΣΗ – Διερεύνηση επί μέρους θεμάτων

1^ο Φύλλο Εργασίας ( Διερεύνηση των χαρακτηριστικών των γκράφιτι και του ιδεολογικού τους προσανατολισμού)

Στη φάση αυτή η ομάδα σας θα ασχοληθεί με την αναζήτηση, τη συλλογή και τη διερεύνηση υλικού (κείμενα και εικόνες) αναφορικά με τα χαρακτηριστικά των γκράφιτι και την ιδεολογία που εκφράζουν.

Για τη διερεύνηση του υλικού σας μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια μηχανή αναζήτησης (π.χ. google.com)  ή μια μηχανή μετα-αναζήτησης (π.χ. http://www.metacrawler.com),  η οποία σας δίνει τη δυνατότητα ταυτόχρονης πρόσβασης σε πολλαπλές μηχανές αναζήτησης. Να χρησιμοποιήσετε τις κατάλληλες λέξεις κλειδιά που θα εκφράζουν με σαφήνεια τις αναζητούμενες  πληροφορίες.

Η διερεύνηση και η συζήτηση της ομάδας σας θα βασιστεί στους παρακάτω θεματικούς άξονες:

·       Δημιουργοί των γκράφιτι (κοινωνική προέλευση, φύλο, ταυτότητα).

·       Θεματικό περιεχόμενο και  νοήματα των γκράφιτι – Μηνύματα που προβάλλονται μέσω των  γκράφιτι.

·       Χώροι στους οποίους σχεδιάζονται συνήθως γκράφιτι.

·       Εκφραστικά μέσα – πόροι σημείωσης των γκράφιτι και η σημασιολογική και ιδεολογική τους φόρτιση (γλώσσα, επαναλαμβανόμενες λέξεις ή φράσεις, σχέδια, σχήματα, σύμβολα, συνδυασμός κειμένου- εικόνας, κλπ.).

Κρατήστε σημειώσεις για τα στοιχεία που σας φαίνονται χρήσιμα, σημειώνοντας την προέλευση των πληροφοριών (πηγές). Συζητήστε με τα μέλη της ομάδας σας σχετικά με την αξιοπιστία και τον ιδεολογικό χρωματισμό των πηγών-ιστοσελίδων που επισκεφτήκατε, διακρίνοντας τη στάση –τοποθέτησή τους απέναντι στο θέμα: Τι είδους πηγές χρησιμοποιήσατε; Υπάρχει τεκμηρίωση στις πληροφορίες που δίνονται; Πώς αντιμετωπίζουν τα γκράφιτι; Παρουσιάζονται ισότιμα οι διάφορες πτυχές του θέματος  ή προβάλλονται συγκεκριμένες θέσεις και αποσιωπώνται κάποιες άλλες;  Ποια στάση τελικά κρατούν απέναντι στα γκράφιτι; Πώς την κρίνετε;

Να καταγράψετε τα αποτελέσματα της διερεύνησής σας σε ένα αρχείο του προγράμματος παρουσίασης powerpoint για να τα παρουσιάσετε στους συμμαθητές σας. Για να είναι πιο αποτελεσματική επικοινωνιακά η παρουσίασή σας, μπορείτε να συνδυάσετε το κείμενο με κατάλληλες εικόνες ή και κατάλληλη μουσική που θα υποστηρίζουν τις επιλογές σας.

2^ο Φύλλο Εργασίας  (Η άποψη την οποία έχουν για τα γκράφιτι οι ίδιοι οι δημιουργοί τους)

Στη φάση αυτή η ομάδα σας θα διερευνήσει πώς βιώνουν και ερμηνεύουν την πρακτική των γκράφιτι οι δημιουργοί τους.

Για τη διερεύνηση του υλικού σας μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια μηχανή αναζήτησης (π.χ. google.com),  χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες λέξεις κλειδιά που θα εκφράζουν με σαφήνεια τις αναζητούμενες  πληροφορίες.

Η διερεύνηση και η συζήτηση της ομάδας σας θα βασιστεί στους παρακάτω θεματικούς άξονες:

·       Πώς βιώνουν, ερμηνεύουν και κατανοούν το φαινόμενο οι δημιουργοί των γκράφιτι;  Ποια τα κίνητρα τους;

·       Σε ποιους απευθύνουν το μήνυμά τους; Θεωρούν ότι έχουν επικοινωνιακό αντίκτυπο τα γκράφιτι τους; Ποιο αποτέλεσμα ή τι είδους αντίκτυπο προσδοκούν να έχει το μήνυμα αυτό; Ποια στοιχεία, κατά τη γνώμη τους, συντελούν στο να γίνεται πιθανόν επικοινωνιακά αποτελεσματικό το μήνυμά τους;

Κρατήστε σημειώσεις για τα στοιχεία που σας φαίνονται χρήσιμα, σημειώνοντας την προέλευση των πληροφοριών (πηγές). Συζητήστε με τα μέλη της ομάδας σας σχετικά με την αξιοπιστία και τον ιδεολογικό χρωματισμό των πηγών-ιστοσελίδων που επισκεφτήκατε, διακρίνοντας τη στάση –τοποθέτησή τους απέναντι στο θέμα: Τι είδους πηγές χρησιμοποιήσατε; Υπάρχει τεκμηρίωση στις πληροφορίες που δίνονται; Παρουσιάζονται ισότιμα οι διάφορες πτυχές του θέματος  ή προβάλλονται συγκεκριμένες θέσεις και αποσιωπώνται κάποιες άλλες;  Ποια στάση τελικά κρατούν απέναντι στα γκράφιτι; Ποια είναι η δική σας θέση;

Να καταγράψετε τα αποτελέσματα της διερεύνησής σας σε ένα αρχείο του προγράμματος παρουσίασης powerpoint για να τα παρουσιάσετε στους συμμαθητές σας. Για να είναι πιο αποτελεσματική επικοινωνιακά η παρουσίασή σας, μπορείτε να συνδυάσετε το κείμενο με κατάλληλες εικόνες ή και κατάλληλη μουσική που θα υποστηρίζουν τις επιλογές σας.

3^ο Φύλλο Εργασίας (Η εξέλιξη των γκράφιτι κατά τις τελευταίες δεκαετίες)

Στη φάση αυτή η ομάδα σας θα ασχοληθεί με τη διερεύνηση της εξέλιξης των γκράφιτι τις τελευταίες δεκαετίες του 20^ου αιώνα και μέχρι σήμερα.

Να αναζητήσετε στο διαδίκτυο μέσω μιας μηχανής αναζήτησης (π.χ. google.com)  υλικό (κείμενα- εικόνες) σχετικά με την εξέλιξη των γκράφιτι την παραπάνω περίοδο. Να χρησιμοποιήσετε τις κατάλληλες λέξεις κλειδιά που θα εκφράζουν με σαφήνεια τις αναζητούμενες  πληροφορίες.

Η διερεύνηση και η συζήτηση της ομάδας σας θα βασιστεί στους παρακάτω θεματικούς άξονες:

·       Παρατηρήστε την πορεία του φαινομένου (ως προς τις μορφές, τις πρακτικές, τη θεματολογία, τους δημιουργούς του γκράφιτι, κτλ.) κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20^ου αιώνα και μέχρι σήμερα. Πώς συνδυάζεται η δημιουργία γκράφιτι με την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα ή πώς φαίνεται να επηρεάζεται από αυτήν;

·       Με ποιες άλλες μορφές τέχνης φαίνεται να «συμπορεύεται»;

Κρατήστε σημειώσεις για τα στοιχεία που σας φαίνονται χρήσιμα, σημειώνοντας την προέλευση των πληροφοριών (πηγές). Συζητήστε με τα μέλη της ομάδας σας σχετικά με την αξιοπιστία και τον ιδεολογικό χρωματισμό των πηγών-ιστοσελίδων που επισκεφτήκατε, διακρίνοντας τη στάση –τοποθέτησή τους απέναντι στο θέμα: Τι είδους πηγές χρησιμοποιήσατε; Υπάρχει τεκμηρίωση στις πληροφορίες που δίνονται; Παρουσιάζονται ισότιμα οι διάφορες πτυχές του θέματος  ή προβάλλονται συγκεκριμένες θέσεις και αποσιωπώνται κάποιες άλλες;  Ποια στάση τελικά κρατούν απέναντι στα γκράφιτι; Ποια είναι η δική σας θέση;

Να καταγράψετε τα αποτελέσματα της διερεύνησής σας σε ένα αρχείο του προγράμματος παρουσίασης powerpoint για να τα παρουσιάσετε στους συμμαθητές σας. Για να είναι πιο αποτελεσματική επικοινωνιακά η παρουσίασή σας, μπορείτε να συνδυάσετε το κείμενο με κατάλληλες εικόνες ή και κατάλληλη μουσική που θα υποστηρίζουν τις επιλογές σας.

4^ο Φύλλο Εργασίας (Διαφορετικές οπτικές γωνίες και «στάσεις» απέναντι στα γκράφιτι)

Στη φάση αυτή η ομάδα σας θα ασχοληθεί με τη διερεύνηση των  διαφορετικών τρόπων με τους οποίους αντιμετωπίζονται τα γκράφιτι: ως μορφή εναλλακτικής τέχνης ή ως μορφή βανδαλισμού του δημόσιου χώρου.

Να αναζητήσετε στο διαδίκτυο μέσω μιας μηχανής αναζήτησης (π.χ. google.com),  απόψεις-θέσεις σχετικά με τις δύο παραπάνω όψεις του θέματος. Να χρησιμοποιήσετε τις κατάλληλες λέξεις κλειδιά που θα εκφράζουν με σαφήνεια τις αναζητούμενες  πληροφορίες.

Η διερεύνηση και η συζήτηση της ομάδας σας θα βασιστεί στους παρακάτω θεματικούς άξονες:

·       Επιχειρήματα των υποστηρικτών του γκράφιτι.

·       Επιχειρήματα των εχθρών του γκράφιτι.

·       Απόψεις καλλιτεχνών πάνω στο θέμα.

Κρατήστε σημειώσεις για τα στοιχεία που σας φαίνονται χρήσιμα, σημειώνοντας την προέλευση των πληροφοριών (πηγές). Συζητήστε με τα μέλη της ομάδας σας σχετικά με την αξιοπιστία και τον ιδεολογικό χρωματισμό των πηγών-ιστοσελίδων που επισκεφτήκατε, διακρίνοντας τη στάση –τοποθέτησή τους απέναντι στο θέμα: Τι είδους πηγές χρησιμοποιήσατε; Υπάρχει τεκμηρίωση στις πληροφορίες που δίνονται; Παρουσιάζονται ισότιμα οι διάφορες πτυχές του θέματος  ή προβάλλονται συγκεκριμένες θέσεις και αποσιωπώνται κάποιες άλλες;  Ποια στάση τελικά κρατούν απέναντι στα γκράφιτι; Πώς την κρίνετε;

Να καταγράψετε τα αποτελέσματα της διερεύνησής σας σε ένα αρχείο του προγράμματος παρουσίασης powerpoint για να τα παρουσιάσετε στους συμμαθητές σας. Για να είναι πιο αποτελεσματική επικοινωνιακά η παρουσίασή σας, μπορείτε να συνδυάσετε το κείμενο με κατάλληλες εικόνες ή και κατάλληλη μουσική που θα υποστηρίζουν τις επιλογές σας.

5^ο Φύλλο Εργασίας (Η θέση της πολιτείας απέναντι στα γκράφιτι)

Στη φάση αυτή η ομάδα σας θα ασχοληθεί με τη διερεύνηση των  διαφορετικών τρόπων με τους οποίους αντιμετωπίζονται τα γκράφιτι: ως μορφή εναλλακτικής τέχνης ή ως μορφή βανδαλισμού του δημόσιου χώρου, εστιάζοντας στη νομική προσέγγιση του θέματος.

Να αναζητήσετε στο διαδίκτυο μέσω μιας μηχανής αναζήτησης (π.χ. google.com),   απόψεις-θέσεις σχετικά με τις δύο παραπάνω όψεις του θέματος. Να χρησιμοποιήσετε τις κατάλληλες λέξεις κλειδιά που θα εκφράζουν με σαφήνεια τις αναζητούμενες  πληροφορίες.

Η διερεύνηση και η συζήτηση της ομάδας σας θα βασιστεί στους παρακάτω θεματικούς άξονες:

·       Πώς αντιμετωπίζονται τα γκράφιτι από τις ελληνικές κρατικές αρχές; Σχετική νομοθεσία - δικαστικές αποφάσεις για το θέμα.

·       Τι ισχύει σε άλλες χώρες;

Κρατήστε σημειώσεις για τα στοιχεία που σας φαίνονται χρήσιμα, σημειώνοντας την προέλευση των πληροφοριών (πηγές). Συζητήστε με τα μέλη της ομάδας σας σχετικά με την αξιοπιστία και τον ιδεολογικό χρωματισμό των πηγών-ιστοσελίδων που επισκεφτήκατε, διακρίνοντας τη στάση –τοποθέτησή τους απέναντι στο θέμα: Τι είδους πηγές χρησιμοποιήσατε; Υπάρχει τεκμηρίωση στις πληροφορίες που δίνονται; Παρουσιάζονται ισότιμα οι διάφορες πτυχές του θέματος  ή προβάλλονται συγκεκριμένες θέσεις και αποσιωπώνται κάποιες άλλες;  Ποια στάση τελικά κρατούν οι κρατικές αρχές απέναντι στα γκράφιτι; Πώς την κρίνετε;

Να καταγράψετε τα αποτελέσματα της διερεύνησής σας σε ένα αρχείο του προγράμματος παρουσίασης powerpoint για να τα παρουσιάσετε στους συμμαθητές σας. Για να είναι πιο αποτελεσματική επικοινωνιακά η παρουσίασή σας, μπορείτε να συνδυάσετε το κείμενο με κατάλληλες εικόνες ή και κατάλληλη μουσική που θα υποστηρίζουν τις επιλογές σας.

Γ΄ Φάση (Παραγωγή λόγου)

        Στη φάση αυτή, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τους άξονες που δίνει το σχολικό εγχειρίδιο (Νεοελληνική Γλώσσα γ΄ γυμνασίου, σ.129, Ακούω και μιλώ, άσκηση 1.γ.). Έπειτα από σύντομη διερεύνηση της προσωπικής τοποθέτησης των μαθητών μας ως προς τα γκράφιτι, τους χωρίζουμε σε 5 ομάδες, αντίστοιχες με τα σημεία της κλίμακας που προτείνει η άσκηση. Αν οι μαθητές μας δεν κατανέμονται ισομερώς στις πέντε θέσεις, τους τοποθετούμε εμείς, εξηγώντας τους ότι είναι σημαντικό να μάθουν να διατυπώνουν, ακόμη και να εφευρίσκουν επιχειρήματα για να υποστηρίξουν μία άποψη, ακόμη και αν αυτή δεν είναι η δική τους.

1^ο  φύλλο εργασίας

«Τα γκράφιτι με εξοργίζουν» ή «Θεωρώ τα γκράφιτι απαράδεκτα»

     Γράψτε σε Word ένα κείμενο που προορίζεται να δημοσιευτεί στον τοπικό τύπο ή στην ιστοσελίδα του σχολείου σας, στο οποίο θα εκθέσετε την άποψή σας σχετικά με το θέμα αυτό, υποστηρίζοντάς την με τα κατάλληλα επιχειρήματα. Το κείμενό σας μπορεί να έχει τη μορφή άρθρου, ή ανακοίνωσης – ανοιχτής πρόσκλησης σε συζήτηση/εκδήλωση διαμαρτυρίας.

2^ο φύλλο εργασίας

«Τα γκράφιτι με αφήνουν αδιάφορο» ή «Θεωρώ ότι δεν αξίζει να ασχολείται κανείς με τα γκράφιτι»

Υποθέστε ότι από κάποιον ραδιοφωνικό παίρνουν συνέντευξη από μαθητές σχετικά με το φαινόμενο του γκράφιτι και ότι είστε εσείς στη θέση του ερωτώμενου. Αφού συντάξετε ένα κατάλληλο ερωτηματολόγιο, γράψτε σε Word τον διάλογο, χρησιμοποιώντας στις απαντήσεις τα επιχειρήματα που θα μπορούσαν να στηρίζουν την παραπάνω άποψη.

3^ο  φύλλο εργασίας

«Μερικά γκράφιτι έχουν γούστο» ή «Κάποια γκράφιτι τα θεωρώ πετυχημένα»

Γράψτε σε Word μια ανοιχτή επιστολή προς τους συμμαθητές σας οι οποίοι είναι δημιουργοί γκράφιτι,  στην οποία θα διατυπώνετε την παραπάνω άποψη, στηρίζοντάς την με τα κατάλληλα επιχειρήματα. Η επιστολή αυτή σκοπό θα έχει να υποδείξει στους δημιουργούς γκράφιτι τρόπους ή ακόμη και «όρους», σύμφωνα με τους οποίους κατά τη γνώμη σας θα πρέπει να ενεργούν.

4^ο φύλλο εργασίας

«Οι δημιουργοί γκράφιτι (writers) είναι αληθινοί καλλιτέχνες που ζωντανεύουν την πόλη»

Πληροφορηθήκατε ότι το δημοτικό συμβούλιο της πόλης σας αποφάσισε να λάβει αυστηρά μέτρα κατά των δημιουργών γκράφιτι. Γράψτε σε Word μια επιστολή προς τον δήμαρχο της πόλης, στην οποία θα υποστηρίζετε με τα κατάλληλα επιχειρήματα την θετική σας άποψη για τα γκράφιτι και θα προσπαθείτε να ανατρέψετε την απόφαση που προηγήθηκε.

5^ο φύλλο εργασίας

«Προσπαθώ και εγώ να εκφραστώ μέσα από τα γκράφιτι»

Ο διευθυντής του σχολείου σας στην πρωινή προσευχή εκφράστηκε αρνητικά για τα γκράφιτι και προειδοποίησε τους μαθητές ότι θα τιμωρηθεί αυστηρά όποιος κάνει γκράφιτι σε τοίχο του σχολείου. Ως δημιουργοί γκράφιτι γράψτε του σε Word μια επιστολή (μέσω της ιστοσελίδας του σχολείου σας) στην οποία θα παρουσιάζετε τη δική σας τοποθέτηση ως προς το θέμα αυτό, χρησιμοποιώντας βέβαια τα κατάλληλα επιχειρήματα, και θα προσπαθείτε να τον κάνετε να αλλάξει γνώμη και αποφάσεις.

6. 6. ΑΛΛΗ  ΕΚΔΟΧΗ  ΤΟΥ  ΣΕΝΑΡΙΟΥ

       Ο διδάσκων θα μπορούσε να δώσει στους μαθητές φύλλα εργασίας με δραστηριότητες διερεύνησης σχετικά με το φαινόμενο των γκράφιτι στην πόλη τους. Θα μπορούσαν να φωτογραφίσουν οι ίδιοι σημεία της πόλης με γκράφιτι (δημόσια και ιδιωτικά κτήρια, περιφράξεις – περιβόλους γηπέδων, πάρκα, σχολεία, μνημεία κ. ά.) και να χρησιμοποιήσουν τις εικόνες αυτές στις τελικές τους εργασίες, που θα είναι κείμενα πολυτροπικά. Στις εργασίες αυτές μπορούν να συμπεριλάβουν βίντεο ή ηχογραφήσεις με συνεντεύξεις που θα πάρουν από διάφορους συμπολίτες τους σχετικά με τα γκράφιτι. Για παράδειγμα σε γειτονιές με γκράφιτι, ή με κτήρια αρχαιολογικού ενδιαφέροντος που φέρουν γκράφιτι, θα μπορούσαν να «σφυγμομετρήσουν» τις απόψεις και τις διαθέσεις των περιοίκων ως προς το φαινόμενο. Επίσης θα ήταν χρήσιμο να μιλήσουν με επίσημους φορείς που εμπλέκονται στο ζήτημα αυτό (δημοτικές υπηρεσίες, πολεοδομία, αστυνομία, εφορείες κλασικών – βυζαντινών αρχαιοτήτων κ. α.) καθώς και με δημιουργούς γκράφιτι που θα καταθέσουν «από πρώτο χέρι» την άποψή τους.